İdrar Yapamama

Canlı insan organizmasının etkili bir şekilde çalışabilmesi için dışarıdan besinleri ve su alımına ihtiyaç vardır. Bu gereksinimler karşılandığı zaman  enerji elde edilmekte ve sürecin sonunda da bazı atık maddeler oluşmaktadır. Bu atık maddeler idrar ter ya da büyük abdest (gaita) yoluyla vücuttan atılmaktadır. Tüm bu işlevler için sağlıklı bir fizyoloji şarttır.

Enerji elde edilmesi sonrası oluşan atık maddelerin önemli bir bölümü idrar yolu ile atılmaktadır. İdrarın üretilmesi ayrı bir aşama üretilen idrarın dışarı atılabilmesi ise bir başka aşamadır.

Bu makalemizde daha çok üretilmiş olan idrarı yapamama ve yaparken ileri derecede yanma sızlama olma durumunu ele aldık.

Daha çok sizlerden gelen sorulara yanıt vermeye çalıştık. Bunun dışında tüm merak ettiklerinizi web sayfamızdan bizlere sorabilirsiniz.

İdrar Yapamama (İdrar Tutukluğu) Nedir?

Tıpta bu isim üriner retansiyon olarak bilinmektedir. Normalde vücut fizyolojik olarak idrarı üretmiş ancak üretilmiş olan idrarı dışarı atmakta güçlük yaşanması durumudur. İdrar yapamama durumu iki şekilde olmaktadır:

1. Ani idrar yapamama (akut üriner retansiyon)
2. Süregen idrar yapamama (kronik üriner retansiyon)

İdrar Yapma Zorluğu Belirtileri

İdrar yapma zorluğu belirtileri temelde 2 grup altında toplanmaktadır:

İdrar Depolama Zorluğu Belirtileri

• İdrar yaparken yanma sızlama (dizüri)
• Sık idrara çıkma (pollaküri)
• Gece idrara çıkma (noktüri)
• İdrardan  kan gelmesi (hematüri)
• Acil işeme hissi (urgency)
• Acil işeme hissi ile birlikte idrar kaçırma (urge inkontinans)
• İdrar yapamama (üriner retansiyon)

İdrar Boşaltım Zorluğu Belirtileri

• İdrara başlamada tereddüt (hezidensi)
• Kesikli işeme (intermittensi)
• Çatallı işeme
• Rezidü idrar hissi
• İdrar fırlatma hızında azalma
• İdrar kalibrasyonunda azalma
• İdrar sonunda damlama (terminal dribbling)

İdrar Yaparken Yanma Neden Olur?

İdrar yaparken yanma yapan pek çok sebep bulunabilir. Bunların başında da aktif üriner ya da genital enfeksiyonlar gelir. Bunun yanında ürogenital sistemin herhangi bir yerinde taş, tümör bulunması da yanmaya sebep olabilir. İleri yaş erkeklerde ise iyi huylu prostat büyümesi de bazı hastalarda yanma oluşturabilmektedir.

Teşhis Nasıl Konulur? Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Tanıda en önemli unsur ayrıntılı bir öykü almakla başlamaktadır. Anamnez olarak bilinen öykü almayı takiben yapılacak fizik muayene de önemlidir. Tanıyı kesinleştirmek açısından idrar tahlili, idrar kültürü ve üriner ultrasonografi sıklıkla başvurulan tanı araçlarıdır.

Bazı durumlarda bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme ya da ürodinami gibi ayrıntılı tetkikler gerekebilir.

Sistoskopi Nedir?

Endoskopik (ışıklı) aletler yardımı ile idrar yollarından kapalı olarak girilerek idrar yolları ve mesanenin görüntülenmesi ve muayene edilmesi işlemine sistoskopi denilmektedir. Üriner sistem hastalıklarının tanısında sıklıkla kullanılan önemli bir tanı aracıdır.

Sistoskopi ile ilgili ayrıntılı bilgiyi aşağıdaki web adresini tıklayarak elde edebilirsiniz. https://omerfarukkaratas.com/sistoskopi-hakkinda-merak-edilenler/

İdrar Enfeksiyonundan Nasıl Kurtulabilirsiniz?

İdrar yolu enfeksiyonu çocukluk çağından itibaren görülebilen önemli bir sağlık sorunudur. Her yaş grubunda enfeksiyonu oluşturan sebep farklılık göstermektedir.

Genellikle gram negatif mikroorganizmalardan E. Coli, Proteuslar, Klebsiella ve Pseudomonaslar ile yaygın üriner enfeksiyonlar ve ürosepsis durumu görülmektedir.

Akut enfeksiyonlardan korunmada koruyucu önlemlerin alınması önemlidir. Kronik tekrarlayan üriner sistem enfeksiyonlarında ise altta enfeksiyona yol açan sebebin belirlenmesi ve ortadan kaldırılması gerekmektedir.

Genel olarak idrar yolu enfeksiyonlarından kurtulabilmek için aşağıdaki web adresini izlemeniz önerilir. https://omerfarukkaratas.com/adan-zye-idrar-yolu-enfeksiyonu/

İdrar Tazyikinin Azalması Nasıl Ve Neden Olur?

İdrar tazyikinde azalma temelde 3 farklı sebebe bağlı olarak meydana gelir:

1. Üretilen idrar miktarının az olması: Oligüri, Anüri durumları
2. Mesanenin işeme sırasında idrar atılımı için yeterli basınç oluşturamaması: Diyabet, multipl skleroz ya da nörojen mesane hastalığı gibi hastalıklar
3. Mesaneden atılan idrarın mesane çıkımı ya da idrar yollarında üretrada tıkanıklık olması: Mesane boynu yükseklikleri, iyi huylu prostat büyümesi, prostat kanseri, üretra darlığı gibi hastalıklar

Sık İdrara Çıkma Neden Olur?

Sık idrara çıkmanın pek çok sebebi bulunmaktadır. İdrar miktarının fazla üretilmesi, üriner enfeksiyonlar, üriner sistem taş hastalığı, ürogenital tümörler ve mesanenin depolama fazı bozuklukları bu sebepler arasında en sık görülenleridir.

Bununla birlikte diyabetes mellitus gibi sistemik hastalıklarda ya da böbreklerden hormonlar etkiler ile aşırı idrar çıkışı olması gibi durumlarda da sık idrara çıkma görülmektedir. Nadiren de olsa psikojenik faktörler de unutulmamalıdır.

Damla Damla İşeme Neden Olur?

Kesikli işeme, damla damla işeme ve idrarın bitiminin damlalar halinde olması idrar yollarındaki daralmanın ve sıklıkla da iyi huylu prostat büyümesinin önemli belirtilerinden biridir.

Hangi Hastalıklar İdrar Yapamamaya (Glob Vezikale) Sebep Olur?

İdrar üretimini azaltan hastalıklara bağlı olarak idrar yapamama olabilir. Kimi durumlarda kalp yetmezliği gibi ya da akciğer yetmezliği gibi önemli bir takım hastalıklar idrar üretimini bozarak vücutta toksik ürünlerin birikimine sebep olur.

Üretilmiş olan idrarın atılımını engelleyen en önemli 4 sebep:

• İdrar yollarını tıkayan taş
• İdrar yollarını tıkayan tümör
• İdrar yollarında tıkanıklığa sebep olan enfeksiyonlar
• İyi huylu prostat büyümesi

Mesanede Ne Kadar İdrar Kalır?

Normalde işeme sonrasında mesanede hiç idrar kalmaması ya da maksimum mesane kapasitesinin %10’dan daha az bir bölümünün kalması gerekir. Erişkin bir insanda bu kabaca 50ml’nin altına tekabül etmektedir.

İdrar Yapamama (Glob vezikale) Hastalığına Hangi Bölüm Bakar?

Üretilmiş olan idrarın dışarı atılamamasına bağlı gelişen idrar yapamama hastalığına (üriner retansiyon, glob vezikale) üroloji bölümü bakmaktadır.

İdrardan Kan Gelmesi Neden Olur?

İdrardan kan gelmesine sebep olan birçok hastalık bulunmaktadır. Bazı hastalarda aşırı hızlı yürüdükten sonra bile idrarda kan görülebilir iken bazı hastalarda üriner sistem kanserleri sırasında idrarda kan görülmektedir.

Bir başka deyişle Bazen çok basit bir sebebe bağlı olarak idrarda kan görülebileceği gibi bazen de çok önemli ve ciddi hastalıkların ilk belirtisi idrardan kanama olabilir. Bu iki grup arasında çok sayıda hastalık tanımlanabilir.

Önemli olan kanamaya sebep olan hastalığın ayrıntılı bir fizik muayene laboratuvar tetkikleri ve radyolojik görüntüleme yöntemleri ile ortaya konulmasıdır. İdrarda kanama denildiği zaman akla gelmesi gereken üç sebep;

1. Üriner enfeksiyonlar
2. Üriner sistem taşları
3. Üriner sistem tümörleri

Kadınlarda İdrar Yapamama (Üriner Retansiyon) Görülür Mü?

Kadınlarda idrar yapmada zorluk yapan önemli sebeplerin başında tıpkı erkeklerdeki gibi üriner sistem taşları, üriner sistem tümörleri ve üriner sistem kanserleri gelmektedir. Bu sebepler dışında sadece kadınlara özel olarak pelvik bölge organlarının sarkmalarına bağlı olarak da idrar yapamama görülebilir.

Mesane sarkması, rahim sarkması ya da barsak sarkması olarak bilinen pelvik organ prolapsusu olan kadınlarda idrar yapamama görülebilmektedir. Bunun yanı sıra menopoz sonrası vajinal kanlanma azlığı ve hormonal eksikliklere bağlı olarak idrar çıkış deliğindeki daralmaya bağlı olarak da idrar yapamama durumu olmaktadır.

İdrar Yapma Zorluğu Olanlar Hangi Pozisyonda Tuvaletini Yapmalı?

Bu şikayeti olan hastaların hastalıklarına sebep olan durumun aydınlatılması için öncelikli olarak bir doktora muayene olmaları gerekmektedir. Doktor kendilerine uygun olan pozisyon şeklini detaylı olarak aktaracaktır. Hastaların kendi başlarına farklı pozisyon denemeleri işeme problemini daha da güç hale getirebilir.

Mesaneyi Boşaltamama Hissinin Tıbbi Adı Nedir?

Mesaneyi boşaltamama hissine tıpta rezidü idrar hissi, postmiksiyon rezidü ya da postvoidin rezidü denilmektedir. 

İyi Huylu Prostat Büyümesi Nedir?

Erkeklerde özellikle 40 yaş sonrasında erkeklerde görülen önemli bir sağlık sorunudur. Tıbbi adı Benign Prostat Hiperplazisidir. Çeşitli faktörlere bağlı olarak prostatta kanser olmayan şekilde büyüme ve beraberinde idrar şikayetlerinde artma ile seyreden bir durumdur.

İdrar Yapmada Zorluk Nasıl Tedavi Edilir?

İdrar yapmada zorluk yapan sebebi bağlı olarak bu tedavi şekli değişir. Bazı durumlarda ilaçla tedavi gerekebilir iken bazı durumlarda cerrahi tedavi ön plandadır.

Bir üriner sistem enfeksiyonunda tek başına antibiyotik yeterli olabilirken benign prostat hiperplazisi olarak bilinen iyi huylu prostat büyümesine bağlı gelişen tıkanıklıklar da cerrahi müdahale gerekebilir.

Ayakta İdrar Yapmak Sağlıksız Mı?

Ayakta idrar yapma eyleminin sağlıksız olduğunu destekleyecek güçlü bilimsel veri bulunmamaktadır. Bununla birlikte genel hijyen kurallarının titizliği bakımından oturarak idrar yapmak önerilebilir ancak bu durum tıbbi olarak kesinlik belirtmez.

Kaynaklar:

• Young Man With Penile Pain and Swelling. Chopra E, Balhara K, Peterson S.Ann Emerg Med. 2017 Mar;69(3):374-380. 
• Urinary Retention. Billet M, Windsor TA.Emerg Med Clin North Am. 2019 Nov;37(4):649-660.
• Systematic review and meta-analysis on management of acute urinary retention. Yoon PD, Chalasani V, Woo HH.Prostate Cancer Prostatic Dis. 2015 Dec;18(4):297-302.
• Drug-induced urinary retention: incidence, management and prevention. Verhamme KM, Sturkenboom MC, Stricker BH, Bosch R.Drug Saf. 2008;31(5):373-88.
• Urinary Retention in Adults: Evaluation and Initial Management.
• Serlin DC, Heidelbaugh JJ, Stoffel JT.Am Fam Physician. 2018 Oct 15;98(8):496-503.