Sık idrara çıkma tıpta pollaküri olarak isimlendirilmektedir. Sağlıklı bir insanın günde ortalama 6 defa idrar çıkması normaldir. Bu sayının 7 ve üzerinde idrar çıkma durumunda dikkate alınmalı ve bir doktora başvurulmalıdır.
Sık şekilde idrara çıkma insan vücudunun idrara çıkma işlevini doğru şekilde kontrol edememesi nedeniyle oluşur. Sık idrara çıkmanın pek çok sebebi bulunmaktadır. Bu sebeplerin başında ise aşırı sıvı alımı gelmektedir.
Son zamanlarda özellikle zayıflama amaçlı su içilmesinin ileri derecede teşvik edilmesi ile birlikte kadınlarda sık idrara çıkma şikayeti ile üroloji polikliniklerine başvuru sayısı da artmıştır.
Vücudun ihtiyacı fazlası olacak şekilde bol su alınması beraberinde sık idrara çıkmayı getirmektedir.
Sık idrara çıkma nedenleri
– Aşırı sıvı alımı:
Alışkanlıklar gereği çeşitli içeceklerin tüketilmesi de sık idrara çıkmaya yol açmaktadır. Bu içeceklerin başında ile çay, kahve ve alkol gelmektedir. Bu içeceklerin özellikle fazla tüketilmesi durumunda idrara çıkma sayısında artış görülmektedir.
– İlaç kullanımı:
Bazı tansiyon düşürücü ilaçlar başta olmak üzere çeşitli ilaç kullanımı da sık idrarı tetikleyebilmektedir. Tansiyon düşürücü ilaçlar vücuttan su atılımını artırarak kalbin pompaladığı sıvı miktarını azaltmak suretiyle arteriyel kan basıncını azaltmaktadır. Bu ilaçlara bağlı olarak kullanan hastalarda sık idrara çıkma görülmektedir.
– Sistemik hastalıklar:
Sık idrara çıkmaya yol açan bir diğer önemli sebep ise sistemik hastalıklardan bazılarıdır. Bu hastalıkların başında ise şeker hastalığı (diyabetes mellitus) gelmektedir. Bilindiği gibi şeker hastalığının erken dönemde başlıca belirtileri arasında üç şikayet ön plandadır. Bunlardan birincisi çok acıkmaya bağlı çok yemek yeme, ikincisi çok su içme ve üçüncüsü ise sık idrara çıkmadır.
– İdrar yolu enfeksiyonları:
Ürogenital sistemi tutan çeşitli enfeksiyonlar sırasında sık idrara çıkma genellikle görülmektedir. Ancak beraberinde başka diğer belirtiler de bulunur.
İdrar yaparken yanma, gece idrara kalkma, acil işeme hissi ve işeme sırasında zorlanma, ateş, bulantı ve kusma gibi belirtilerin bir ya da bir kaçının birlikte olması sık idrara çıkma sebebinin enfeksiyonlara bağlı olabileceğine işaret eder.
– Böbrek ve idrar kanalı taşları:
Böbrek ve idrar kanalı taşları özellikle taş düşürme sırasında genellikle sık idrara çıkma ile birlikte görülür. Öte yandan bu taşların enfeksiyona yol açması durumunda da sık idrara çıkma tetiklenmiş olur.
– Mesane hastalıkları:
Mesane iltihapları (sistit), mesane taşları, mesane tümörleri, mesane tüberkülozu, mesane içi kanamalar ve oluşan pıhtılar, mesanenin sinirsel (nörojenik) hastalıkları, mesane kaslarının istemsiz aşırı kasılmaları ve mesane içi ilaç uygulamaları sonrası gibi pek çok sebebe bağlı olarak sık idrara çıkma görülebilir.
– İdrar kanalını tutan (üretral) patolojiler:
Üretra olarak bilinen idrar kanalı hastalıklarında da sık idrara çıkma görülebilir. En sık görülen sebep ise genellikle üretra darlıklarıdır. İdrar kanalında daralma olması durumunda mesane içindeki idrar tam olarak boşaltılamaz ve daha erken sürede idrar mesanede birikerek sık idrara çıkma isteği uyandırabilir.
– Prostat hastalıkları:
İyi huylu prostat büyümesi, prostat kanseri ve prostat iltihaplarının en sık görülen belirtilerinden biri de sık idrara çıkmadır. Ayırt edici tanı için eşlik eden diğer idrar şikayetlerinin birlikte gözden geçirilmesi gerekmektedir.
– Nörojenik hastalıklar:
Doğuştan yada sonradan görülen bazı sinirsel (nörojenik) hastalıklara bağlı olarak sık idrara çıkma görülebilir. Bu hastalıklar içerisinde sıklıkla karşılaşılan Multipl Sklerozdur. Bu gibi hastalıklarda mesane içerisine elektriksel uyarının aşırı gelmesine bağlı olarak mesanede kasılmalar oluşmakta ve bu durum da aşırı sayıda idrara çıkma hissi uyandırmaktadır.
Sık idrara çıkma ve yanma varsa…
Sık idrara çıkma şikayeti ile başvuran hastada doğru tanı konulabilmesi için eşlik eden diğer belirtilerin bilinmesi esastır. İdrar yaparken yanma, sızlama, gece idrara kalkma, acil işeme hissi, idrar kaçırma, idrar yaparken zorlanma, kesik işeme, işedikten sonra içinde kalma hissi gibi eşlik eden diğer belirtileri de tanıda dikkate almak gerekir.
Sık sık idrara çıkma araştırmasında kullanılan tanısal yöntemler:
- Tam idrar tahlili
- İdrar kültürü
- Üriner sistem ultrasonografisi
- Üroflowmetri
- Bilgisayarlı tomografi
- Manyetik rezonans görüntüleme
- Intravenöz piyelografi
- Ürodinami
Sık idrara çıkma tedavisi
Sık idrara çıkma tedavisi tamamen altta yatan ve sık idrara çıkmaya sebep olan hastalığın belirlenmesine göre değişmektedir.
Enfeksiyonlar varlığında antibiyotikler, taş varlığında cerrahi olarak taşın çıkarılması, tümör varlığında ameliyatla kanserli dokunun çıkarılması, aşırı mesane kası kasılmalarına bağlı sık idrara çıkmalarda ilaç tedavileri gibi pek çok tedavi seçeneği bulunmaktadır.
Tedavide başarıyı belirleyen en önemli unsur soruna yol açan hastalık için doğru tanı konulmasıdır.
Sık sık idrara çıkma kadın cinsel yaşamını olumsuz etkiler mi?
İdrar şikayetleri kadınların hem gündelik yaşantısını hem de cinsel yaşamını olumsuz yönde etkilemektedir. Özellikle geceleri sık sık idrara çıkma şikayeti olan kadınlarda uykusuzluk ve bedenin dinlenmemesine bağlı olarak ertesi gün için mutlaka bedensel bir huzursuzluk, rahatsızlık hissi oluşmaktadır. Bu durum gün boyu süregeldiği zaman cinsel yaşamı da olumsuz etkilemektedir.
Başta cinsel isteksizlik olmak üzere uyarılma azlığı, orgazm olamama ya da geç orgazma ulaşma gibi kadın cinsel fonksiyon bozukluklarına yol açan sık sık idrara çıkma şikayeti tedavi edilmesi gereken tıbbi bir bozukluktur.
Erkeklerde sık sık idrara çıkma prostat belirtisi olabilir mi?
Prostat bez hastalıklarının önemli belirtilerinden birisi de sık sık idrara çıkmaktır. Genellikle iyi huylu prostat büyümesi başta olmak üzere prostat kanseri ve prostat iltihaplarında sık sık idrara çıkma görülmektedir. Bu durumda kesin teşhis konulup tedavi ona göre başlanmalıdır.
Pollaküri (sık idrara çıkma) mesane hastalıklarının habercisi olabilir mi?
Sadece prostat ve idrar yollarındaki sorunlardan değil aynı zamanda mesaneden kaynaklanan patolojiler sonrasında da pollaküri (sık idrara çıkma) görülebilir. Mesane iltihabı olarak bilinen sistit, mesane taşı, mesane kanseri ve mesanenin kaslarını ilgilendiren hastalıklarda sık idrara çıkma genellikle belirti olarak ortaya çıkmaktadır.
Referanslar:
- Is urine frequency a symptom or a number? Low Urin Tract Symptoms. 2020 Sep;12(3):292.
- Relation between nocturnal voiding frequency and nocturnal urine production in older men:a population-based study. Urology. 2002 Oct;60(4):612-6.
- Toilet-based continuous health monitoring using urine. Nat Rev Urol. 2022 Apr;19(4):219-230.
- Frequency of micturition. Br Med J. 1952 Feb 16;1(4754):372-4.
