Prostat Ameliyatı
Prostat ameliyatı, prostat bezinin büyümesi veya kanser gibi durumlar nedeniyle yapılan bir cerrahi müdahaledir. Bu operasyonlar, yaşam kalitesinin artırılması ve sorunların giderilmesi amacıyla yapılmaktadır. Prostat ameliyatının birçok çeşidi vardır ve her hasta için uygun yöntem farklılık gösterebilir.
Bu yazımızda prostat ameliyatı seçenekleri, riskleri, ameliyat sonrası cinsel hayat ve iyileşme süreci hakkında ayrıntılı bilgiler sunacağız
İyi Huylu Prostat Büyümesi Ameliyatı Seçenekleri
İyi huylu prostat büyümesi (BPH), erkeklerde yaşlanma sürecinin doğal bir parçası olarak sık görülen bir durumdur. Prostat bezinin büyüklüğü, mesane ve idrar yollar üzerinde baskı yaparak tam anlamıyla idrar yapma zorluğu, sık idrara çıkma ve diğer rahatsız edici şikayetlere yol açabilir. Bu sorunların giderilmesi amacıyla cerrahi müdahale sıklıkla başvurulan etkili bir tedavi yöntemidir. Hastanın genel sağlık durumu ve prostatın derecesine göre birden fazla ameliyat seçeneği mevcuttur.
1.Açık Ameliyat
Açık ameliyat, prostatın ciddi şekilde büyümesi sonucu tercih edilen geleneksel bir cerrahi yöntemdir. Bu işlem, karından yapılan bir kesiden girilerek devam eder ve prostat bezinin büyük bir bölümü çıkartılması işlemidir.
Prostat ameliyatı nasıl yapılır?
Açık ameliyat sırasında, cerrah prostat bezini manuel olarak çıkarır ve bu işlem sırasında kanama ve olası riskler gözlenir. Ameliyat süresi genellikle 2-4 saat arasında değişebilir, iyileşme süresi hastanın genel durumuna bağlı olarak 4-6 hafta kadar sürmektedir.
2.Kapalı Ameliyat
İyi huylu prostat büyümesinde uzun yıllardır kullanılan ve hasta güvenliği açısından etkinliği geliştirilmiş birçok cerrahi yöntem bulunmaktadır.
Bu ameliyatların süresi, prostatın büyüklüğüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir.
Deneyimli cerrahlar tarafından yapılan kapalı ameliyatlarda, kanama miktarı minimumda tutulur ve hastanede kalma süresi kısadır.
Genellikle ameliyatın kapalı olduğu, özel optik aletler yardımıyla prostat dokusunun vücut dışına çıkarılması işlemidir.
Kapalı prostat ameliyatı kaç saat sürer?
Bu işlemde maksimum 60-90 dakika arasındadır. Kapalı ameliyat özellikle kanama riski yüksek olan veya genel anestezi alamayan hastalar için uygun bir seçenektir. İşlem sonrasında birkaç gün hastanede kalınabilir ve iyileşme süreci genellikle 2-4 hafta içinde tamamlanır.
3.Lazer Tedavisi
Lazer tedavisi, iyi huylu prostat büyümesinde uzun süredir yaygın olarak kullanılmaktadır. Kanama miktarı az olması, ameliyat sonrası sonda kullanım süresi kısalığı ve hastanede yatış süresinin kısa olması gibi avantajları olan bir prosedürdür.
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, her yıl yeni lazer teknikleri kullanılmaya başlanmaktadır. Lazer tedavisi işlemi kapalı ameliyatlar olarak uygulanmakta ve optik aletlerle prostat dokusu vücut dışına çıkarılmaktadır.
En sık kullanılan lazer yöntemleri arasında;
- Greenlight,
- HoLEP ve
- ThuLEP bulunmaktadır.
HoLEP, son yıllarda öne çıkan ve prostatı bir bütün halinde çıkararak daha sonra parçalayıp dışarı alan bir tekniktir. Kanama riskinin düşük olması ve hızlı iyileşme süresi nedeniyle tercih edilmektedir.
ThuLEP ise prostat lazer enerjisiyle kesip parçalayan bir başka modern yöntem ve minimal invaziv yapısıyla dikkat çekmektedir.
Greenlight lazer ise uzun yıllardan beri kullanılan etkin ve güvenilir bir yöntemdir. Özellikle kanama bozukluğu olan hastalarda daha fazla tercih edilmektedir.
4.REZUM Tedavisi
İyi huylu prostat büyümesi tedavisinde büyümüş olan prostat dokusu içerisine yaklaşık 103 santigrat derecede su buharı enjeksiyonu yapılarak prostat dokusunun küçültülmesi hedeflenmektedir. Yüksek ısıdaki su buharının etkisi ile prostat dokusunda azalma, küçülme meydana gelmekte ve ameliyat sonrasında idrar şikayetlerinde belirgin iyileşme görülmektedir.
Son teknolojik yöntem olarak bu alanda kullanılan REZUM tedavisi etkin ve güvenilir bir yöntem olduğunu çok sayıda bilimsel klinik çalışma ile kanıtlamıştır.
Özellikle ameliyat sonrası görülebilecek yan etkilerin çok daha az olması nedeniyle hastalar tarafından yakın ilgi görmüş ve tercih sebebi olmuştur.
İyi Huylu Prostat Ameliyatı Riskleri
Her cerrahi işlem gibi prostat ameliyatlarının da bazı riskleri vardır. Ancak bu riskler uzman bir cerrah tarafından yönetildiğinde minimum seviyeye indirilebilir.
Prostat ameliyatı sırasında ve sonrasında ortaya çıkabilecek bazı olası riskler:
Kanama: Ameliyat sırasında veya sonrasında kanama riski vardır. Özellikle açık ameliyatlarda kan kaybı daha fazla olabilir.
Enfeksiyon: Cerrahi kesiler de enfeksiyon kapma riski bulunur. Enfeksiyon riski, hijyen ve uygun bakım ile azaltılabilir.
İdrar Kaçırma: Ameliyat sonrasında bazen düşükte olsa geçici veya kalıcı aralıklarla idrar kaçırma sorunları yaşanabilir.
Cinsel Fonksiyon Bozuklukları. Cinsel fonksiyon bozuklukları ve iyi huylu prostat büyümesi genellikle birlikte görülür ve birbirleri ile karıştırılır.
Yaşlandıkça erkeklerde prostat bezinde ortaya çıkan değişiklikler, öncelikli olarak idrar yapma kapasitesinde bozulmalara yol açabilir.
Bunun yanı sıra sertleşme bozukluğu da prostat hastalıkları ile sıklıkla görülen bir sorundur. Özellikle yaş ilerledikçe, iyi huylu prostat büyümesinin görüldüğü yaşlarda sertleşme sorunları daha sık ortaya çıkmaktadır.
İyi huylu prostat büyümeleri tedavi edilirken öncelikli şikayetleri göz önünde bulundurulup, genellikle ilaç tedavisi ile başlanır ve tedaviler belirli bir süre takip edilir. Bu tedavi yöntemi, problemlerine kalıcı bir çözüm sunmasa da ilaç tedavisi belirtileri hafifletmeye yardımcı olabilir. Ameliyat düşünülmeden önce, çoğu zaman ilk aşamalı tedavi tercih edilmektedir.
Günümüzde prostata bağlı şikayetler ile ereksiyon problemlerinin birlikte görülmesi nedeniyle her iki duruma da olumlu yönde yardımcı olan tedavi seçeneklerine olan ilgiyi artırmaktadır.
Sertleşme sorunları için kullanılan tedavi yöntemlerinin düşük dozlarda ve düzenli olarak kullanılması hem ereksiyon sorunlarına hem de prostat tedavisine olumlu etkiler sağlar. Bu nedenle, prostat hastalıklarında bu tedavi yöntemlerinin birlikte kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır.
Prostat Ameliyatı Sonrası Cinsel Hayat
Prostat ameliyatının ardından yaşanabilecek cinsel hayattaki olumsuz değişiklikler hastaları yakından tedirgin etmektedir.
Cerrahi müdahale sonrası bazı cinsel fonksiyon bozuklukları görülebilir ve bu durum ameliyat tipi ve kişinin ameliyat öncesi cinsel performans durumuna göre değişkenlik gösterebilir.
Ameliyat sonrasında dönemde sertleşme sorunları, boşalma sorunları ve libido bozukluğu gibi durumlar ortaya çıkabilir. Modern cerrahi tekniklerle bu riskler azaltılmaya çalışılmaktadır.
Cinsel Fonksiyon Bozuklukları ve Retrograd Ejakülasyon (Geri Boşalma)
Prostat ameliyatlarından sonra görülen cinsel işlev bozukluklarından biri retrograd ejakülasyondur. Retrograd ejakülasyon, meninin dışarı atılması yerine vücuduna geri kaçışı anlamına gelir.
Boşalma sonrası normalde dışarı gelmesi gereken sıvı geriye yani mesaneye doğru gider. Bu durum genellikle iyi huylu prostat büyümesi ameliyatları sonrasında, karın içine yapılan bazı kanser cerrahileri ya da radyoterapi tedavileri sonrasında veya bazı prostat ilaç tedavileri sonrası görülür.
Retrograd ejakülasyon sağlık açısından önemli bir zarar vermez ancak boşalma hissi yaşansa bile meni dışarı çıkmadığı için hastaları psikolojik olarak etkilemektedir. Bu durum çocuk sahibi olmayı planlayan erkekler için ise sorun yaratabilir. Ameliyat sonrasında bu grup hastalar tüp bebek yardımıyla çocuk sahibi olmaları gerekebilir.
Retrograd ejekülasyonun görülme oranları, ameliyatın türüne bağlı olarak değişir. Özellikle iyi huylu prostat büyümesi için yapılan transüretral prostat rezeksiyonu (TURP) gibi işlemlerde mevcuttur. Bu nedenle prostat ameliyatı olacak bireyler ayrıntılı olarak bilgilendirilmelidir.
Geri boşalma (retrograd ejakülasyon) riski kapalı ameliyat tipleri içerisinde en az REZUM ameliyatı ile sağlanmaktadır. Bir başka geri boşalma sorunu yaşamak istemeyen ya da ameliyat sonrası çocuk sahibi olmayı planlayan hastalar için REZUM tedavisi tercih edilmektedir.
Ameliyat sonrasında sertleşme kalitesi etkilenebilir. Sinirlerin zarar görmesi durumunda sertleşme sorunları ortaya çıkabilir. Bu riskin en az olduğu yöntem yine REZUM ameliyatıdır. Sertleşme sorunu yaşanması durumunda çeşitli tedavi yöntemleri ile sorunu çözebilmek mümkündür.
Sonuç olarak, prostat ameliyatlarının sonrasında cinsel gelişiminin korunması, yaşam kalitesinin artması için önemlidir. Bu bakımdan en az riskin REZUM ameliyatı ile sağlanabileceğini söylemek mümkündür.
Penil rehabilitasyon
Prostat kanseri ameliyatı sonrasında, sinir hasarını düzeltme ve bölgesel kan akışını artırma yoluyla bazı tedavi yöntemleri uygulanır. Bu tedavinin kesin sonuçları henüz tam olarak kanıtlanmamış olsa da yapılan araştırmalar genel olarak olumlu sonuçlar bildirmektedir.
Bu tedavi sürecinde genellikle sertleşme bozukluklarında kullanılan düşük doz ilaçlar uzun süreli olarak kullanılır. Bu rehabilitasyonun ne kadar sürmesi konusunda kesin bir veri bulunmamakla birlikte hastanın altı aylık bir tedavi sürecinin ardından değerlendirilmesi yönünde genel bir tedavi yaklaşımı vardır.
Penil Protezler
Penil protez, özellikle prostat kanseri ameliyatının ardından cinsel fonksiyonlarını geri kazanamayan hastalar için etkili bir tedavi seçeneğidir. Bu protezler, sertleşme sorunu yaşayan durumlar için özel tasarlanmış cihazlardır ve cerrahi bir müdahale ile yerleştirilir.
Diğer tedavi yöntemlerinden sonuç alınamadığında başvurulan penil protezler, kişinin cinsel yaşamında performansını arttırır. Protezler, bükülebilir (yarı-rijid) veya şişirilebilir tiplerde olabilir.
Penil protezler, diğer tüm tedavilere yanıt alınamayan durumlarda hastaları destekleyerek daha konforlu ve tatmin edici bir cinsel yaşam sunar.
İyi Huylu Prostat Ameliyatı Sonrası Meni Çıkışı
Prostat ameliyatları sonrası meni çıkışında bazı farklılıklar yaşanabilir. Normal şartlarda meni, prostat kanallarında birikir ve boşalma sırasındaki torbaların boyu kapanarak dışarıya atılır. Ancak, iyi huylu prostat büyümesinin ameliyatlarında daha rahat işemeyi sağlamak amacıyla bu kanallar genişletilir.
Bu değişiklik nedeniyle, dışarı çıkmak yerine vücudunun içine doğru mesane içine yönlenebilir. Bu durum, çoğu hastada boşalma hissini değiştirmez ancak dışarı doğru meni çıkışı gerçekleşmez ve işeme sırasında fark edilmeden dışarı atılır.
Meni çıkışını en az etkileyen yöntem olarak REZUM tedavisi son yıllarda giderek artan sayıda uygulanan bir cerrahi teknik olarak hastalar ve üroloji uzmanları tarafından kabul görmüştür.
Prostat Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci
Prostat ameliyatının ardından iyileşme süresi, ameliyatın türü ve görünümü genel sağlık hizmetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Kapalı ameliyatlar ve lazer tedavisi sonrasında iyileşme daha hızlı gerçekleşirken, açık ameliyat sonrası iyileşme süresi daha uzun olabilir.
Prostat Ameliyatı Olan Kişi Kaç Günde İyileşir?
Kapalı ameliyatlardan sonra genellikle 2-4 hafta içinde iyileşme mümkündür. Açık ameliyatlar için bu süre 4-6 hafta arasında bildirilmiştir. Ameliyattan sonra dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, doktor önerilerine uygun davranmak ve fiziksel egzersizlerin kontrollü bir şekilde uygulanmasıdır.