Peniste sertleşme sorunu ya da diğer adı ile sertleşememe problemi olarak bilinen hastalığın tıptaki adı erektil disfonksiyondur. Sertleşme sorunu tüm dünyada yaygın görülen erkek cinsel sağlık problemlerinin başında gelmektedir.
Sorun sadece biyolojik olsa bile çoğunlukla eşlik eden psikolojik, sosyolojik ve kültürel farklılıklar eşliğinde değerlendirilmesi gereken bir hastalıktır. Bu nedenle sonuçları bakımından da sadece hasta bireyin sorunu olmakla kalmaz aynı zamanda eşini, aile içi iletişimi bozduğundan çocuklarını ve hasta bireyin iletişimde bulunduğu tüm sosyal çevresini olumsuz etkileyen bir hastalıktır.
Pratik yaşamda ciddi bir sorun olarak gözükmüyor olsa bile gerçekte, kişinin ve partnerinin fiziksel, psikolojik ve sosyal yaşamını ciddi derece etkileyen önemli bir sağlık sorunudur. Bu soruna sahip çiftlerin yaşam kalitelerinde ciddi derecede bozulma gözlemlenmekte olup aile içi iletişimlerinde, aile huzur ve mutluluklarında önemli derecede olumsuz etkilenmektedir.
Bu nedenle sertleşme sorunu yalnızca erkeğe ait bir sorun olmaktan çıkıp aile içindeki hem erkeği hem de kadını ilgilendiren önemli bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır.
Sertleşme sorunu yalnızca erkeğin problemi değil aynı zamanda partneri olan kadını da olumsuz etkileyen ciddi bir rahatsızlıktır. Kısaca iki kişinin birden etkilendiği sağlık sorunudur.
Farklı çalışmalarda, çok sayıda insan grupları üzerinde elde edilen verilere göre 40-70 yaş arası erkeklerde sertleşme sorunu görülme oranı %52 olarak belirlenmiştir. Ancak sertleşme sorunu hafif-orta-şiddetli derece olarak derecelendirildiğinde aynı yaş grubunda hafif derecede olanlar %17, orta derece olanlar %25, şiddetli derece sertleşme sorunu yaşayanlar %10 olarak belirlenmiştir.
Sertleşme sorununun tedavisi 3 temel esasına dayanmaktadır:
Sertleşme sorununa yol açabilecek düzeltilebilir nedenlerin belirlenmesi ve ortadan kaldırılması
Bununla ilgili tüm tanı ve tedavi sürecinin bir Üroloji – Androloji uzmanı tarafından belirlenmesi yürütülmesi esastır.
Burada sertleşme sorunu yapabilecek fiziksel faktörler araştırılmaktadır. Aşağıdaki sebeplerden herhangi birinin saptanması durumunda erektil disfonksiyon olarak bilinen sertleşme sorunu tedavisinin en kısa ve kestirme yolu bu hastalıkları tedavi etmek ve ortadan kaldırmaktır. Bu faktörleri kabaca belli başlıklar altında toplayabiliyoruz.
- Damar hastalıkları: Başta ateroskleroz olarak da bilinen damar sertliği hastalığı olmak üzere pek çok sistemik olarak damarları etkileyen hastalıklar sertleşme sorunlarına da yol açmaktadır.Ateroskleroz denilen damar sertliği tepeden tırnağa vücuttaki tüm damarları etkilemektedir.Bu hastalıkta yüksek kolesterol ve lipit seviyeleri, damar cidarında bozulma ve bu bozuk alanların üzerine kalsiyum çökmesi ile damar duvarında sertleşme, damar lümeninde ise daralma meydana gelmektedir.Benzer bozukluk penisi besleyen kılcal damarlarda meydana geldiğinde damar çapındaki daralmaya bağlı olarak kan ya daha az gitmek ya da hiç gitmemektedir. Buda sertleşme problemlerinden tutun bir çok cinsel problemi beraberinde getirmektedir.Kanın az gitmesine bağlı olarak da hastalarda sertleşme sorunu ortaya çıkmaktadır. Damar duvar yapısını bozan bir diğer önemli sistemik hastalığın şeker hastalığı (diyabetes mellitus) olduğu da unutulmamalıdır.
- Sinir hastalıkları: Nörolojik hastalıklar olarak da bilinen sinir sistemi hastalıkları da peniste sertleşme kaybına yol açmaktadır. Beyinden başlayıp omurilik sinirleri ve buradan penise kadar gelen tüm sinirleri tutan hastalıklarda sertleşme ile ilgili problemler gözlenebilir.Beyin kanaması, inmeler, beyin tümörleri, beyine az kan gitmesi durumları bunlardan bazılarıdır. Bununla birlikte multipl skleroz, diyabetes mellitus ve omurilik yaralanmaları da sık görülen nörolojik sebepler arasındadır.
- Kalp hastalıkları: Vücutta dolaşan kanı pompalamak suretiyle tüm organ ve dokulara ulaştıran kalptir. Dolayısı ile kalp hastalıklarının tamamı kanın devir daimi ile ilgili sorun oluşturmakta ve bu besledikleri organlarda işlevsel sorunlara yol açmaktadırlar.Bu organlardan peniste kendi payına düşeni aldığında yetersiz kan pompalanmasına bağlı olarak ilişki sırasında gerektiği kadar sertleşememektedir. Öte yandan, kalp hastalıkları tedavileri sırasında kullanılan ilaçların da sertleşmeyi olumsuz yönde etkiledikleri bilinmektedir.
- Anatomik bozukluklar: Peniste var olan yapısal anatomik bozukluklar da sertleşme bozukluklarına yol açmaktadır. Doğuştan olan penis eğrilikleri ya da sonradan ortaya çıkan ve peniste kireçlemeler ile birlikte sertleşme sorunu da oluşturan Peyronie hastalığı bunlardan bazılarıdır.
- Sistemik hastalıklar: Ateroskleroz (damar sertliği), diyabetes mellitus (şeker hastalığı), sistemik tutulum gösteren romatizmal hastalıklar, kronik böbrek yetmezliği, kronik akciğer yetmezliği, kronik karaciğer yetmezliği, konjestif kalp yetmezliği, multipl skleroz ve daha bir çok sistemik tutulum gösteren hastalıklar sertleşme bozukluğu yapabilmektedir.
- İlaçlar: Yukarıda ismi zikredilen sistemik hastalıklar için kullanılan ilaçların pek çoğu sertleşme üzerine de olumsuz etki göstermektedirler. Ayrıca bazı kemoterapik ajanlar ve psikiyatrik bozukluk tedavileri sırasında kullanılan ilaçlarda iktidarsızlığa neden olmaktadır.
- Psikiyatrik hastalıklar: Psikolojik bozukluklar ile sertleşme sorunları çoğu zaman iç içedir. Bazı durumlarda psikiyatrik hastalıkların bir kısmı direk sertleşme kalitesini bozmaktadır. Bu duruma en güzel örnek ağır depresyon durumlarıdır.Bazı durumlarda da fiziksel bir bozukluğa bağlı olarak oluşan sertleşme bozukluğuna bağlı olarak hastalarda başarısızlık korkusu ve yetersizlik tedirginliği oluşmakta ve bu durum performans anksiyetesi olarak adlandırılmaktadır. Performans anksiyetesine sahip hastalarda durum daha da ağır bir hale dönüşmektedir.
Doğal Tedavi yöntemleri
Sağlıkta yeni tedavi trendi doğal yöntemleri takip ederek sıhhat bulma arayışıdır. Her geçen gün dijital medya, internet ve yazılı basının da katkıları ile insanlarda doğal tedavi yöntemleri konusunda ayrı bir duyarlılık oluşmaya başladı.
Buna bağlı olarak endüstriyel olarak üretilen ilaçlardan uzaklaşma ve bir takım alışkanlıkları düzene sokmak suretiyle şifa arayışları sürmektedir.
Sertleşme sorunu yaşayan erkekler arasında da giderek popülarite kazanan bir konu haline gelmiştir. Temelini yaşam tarzı değişiklikleri yapmak, alışkanlıkları değiştirmek ve risk faktörlerinden olabildiğince uzaklaşmak olarak özetleyebiliriz.
Yaşam tarzı değişiklikleri ve risk faktörlerinin düzenlenmesi:
Bu hastalarda yaşam tarzı değişikliklerinin doğal tedavinin vazgeçilmezi olduğu bilinmektedir. Bu anlamda sertleşme sorunu yaşayan hastalar için yapılabilecek pek çok şey vardır. Bunlardan bazıları aşağıda maddeler halinde sıralanmaktadır:
- Sigaradan uzak durmak
- Alkol ve uyuşturucu maddelerden uzak durmak
- Aşırı stres ve yorgunluktan kaçınmak
- Düzenli ve dengeli beslenmek
- Düzenli beden eğitimi egzersizi yapmak
- Düzenli sağlık kontrolleri ile hekim tarafından takip edilmek
- Obezite (aşırı şişmanlık) ile mücadele etmek
- Mevcut kronik hastalıkların tedavisini almak
- Var olan kronik hastalıklar için kullanılan ilaçların cinsel yan etkileri konusunda doktorunuzla görüşmek
- Doktor önerisi olmaksızın cinsel uyarıcı, sertleşme artırıcı ilaç kullanmamak
- Sertleşme ile ilgili ilaçları eczaneler dışında satılan yerlerden temin etmemek
- İnternet ve sosyal medyada reklamlar sureti ile tanıtılan ilaçları kullanmamak ya da kullanmadan önce mutlaka bir uzman doktor görüşü almak
Hasta ve partneri için yeterli cinsel eğitim ve iletişimin sağlanması
Tüm bunları uygularken hastanın ve partnerinin beklentilerini bilmek önemlidir. Uygulanacak tedaviye çiftlerle birlikte karar verilmesi en uygun olanıdır. Bir yandan sertleşme sorununu çözerken öte yandan çiftlerin psikososyal açıdan desteklenmesi ve erkeğin diğer sağlık sorunlarının çözümlenmesi önemlidir.
Cinsellik çiftlerin yaşam kalitelerini önemli derecede etkileyen bir durumdur. Çoğu zaman aile içi iletişimin ve hatta sosyal ilişkilerin düzenlenmesini de etkileyebilmektedir. Aile içerisinde bu olumsuz durumdan etkilenen çoğu zaman çocuklar olmaktadır.
Anne ve baba arasındaki sebepsiz durup dururken meydana gelen kavgalar, tartışmalar, gerginlikler, huzursuzluklar çocukların bedensel ve ruhsal gelişimini de olumsuz etkilemektedir.
Bazen tüm olumsuzlukların altta yatan sebebinin yeterli derecede tatmin ve doyum hissi yaşanmamış cinsel fonksiyon bozuklukları olduğu net olarak bilinmektedir. Bu nedenle tedavinin paydaşları olan kadın ve erkek ayrı ayrı ele alınmalı ve mevcut tedavi, önerilecek çözümler onlarla birlikte kararlaştırılmalıdır.
Çoğu zaman bu bütüncül tedavi yaklaşımı çiftleri birbirine sadece cinsel açıdan yakınlaştırmakla kalmamakta ve duygusal olarak birlikteliğe katkıda bulunmaktadır.
Kaynaklar:
- Shockwave Therapy for Erectile Dysfunction: Which Gives the Best Results? A Retrospective National, Multi-Institutional Comparative Study of Different Shockwave Technologies. Surg Technol Int. 2022 May 19;40:213-218.
- Pharmacological treatment and inappropriate prescriptions for patients with erectile dysfunction. Int J Clin Pharm. 2021 Aug;43(4):900-908.
- Physical activity as an adjunct treatment for erectile dysfunction. Nat Rev Urol. 2019 Sep;16(9):553-562.
- Recent advances in the understanding and management of erectile dysfunction. F1000Res. 2019 Jan 25;8:F1000 Faculty Rev-102.
