Testisler Zamanla Küçülür mü?

Testisler, en yalın şekilde spermleri üreten erkek üreme organları olarak tanımlanabilir. Erkeklerde skrotum içerisinde genellikle aynı boyutlarda iki tane testis bulunmaktadır.

Normalde kadın yumurtası karın içerisinde erkek yumurtası ise karın dışında ve skrotum adı verilen bir cilt kesesi içerisinde yer alır. Karın içindeki vücut sıcaklığı kadın yumurta gelişimi ve üretimi için uygun iken erkek yumurtası olan testisler için zararlı etkiye sahiptir. Bu nedenle anatomik normal yerleşim yeri erkeklerde vücut dışında bulunmaktadır.

Erkek üreme ve sperm hücrelerinin sağlığı için sıcaklık çok önemlidir. Sperm hücreleri vücut sıcaklığında işlevini kaybettiği için testisler vücut dışında skrotum içerisinde bulunur. Skrotum sıcakta gevşeyerek ve soğukta sıkılaşarak testiler etrafındaki sıcaklığı düzenler.

Bu nedenle bazen testisler normalden büyük bazen de küçük görünmektedir. Bu durum son derece normaldir. Ancak bazen testisler kalıcı olarak farklı nedenlerle fizyolojik olarak küçülür. Bu durum testiküler atrofi olarak adlandırılır.

Testis Nedir, Görevleri Nelerdir?

Testisler oval şekilli erkek üreme sistemi organlarıdır (erkek yumurtası). Skrotum içerisinde yer alırlar. Temel fonksiyonları çoğalmayı sağlamak amacıyla spermlerin üretilmesidir. Üremenin yanı sıra tes***n adı verilen hormon üretimi de testislerde gerçekleşmektedir. T****ron hormonu erkeklerde;

• cinsel arzu (libido)
• üreme (sperm üretimi ve çoğalması)
• kas gelişimi
• kemik kütlesi gelişimi
• emosyonel durumdan sorumlu hormondur.

Testiküler Atrofi Nedir?

Testiküler atrofi, en kısa tanımıyla testislerin küçülmesidir. Germ hücrelerinin ve Leydig hücrelerinin kaybı sonucunda testiler küçülebilmektedir. Germ hücreleri sperm üretiminden sorumludur. Leydig hücreleri ise te****ron üretir. Testiküler atrofi durumunda hem sperm oluşumu hem de t*****eron üretimi azalır.

Testiküler Atrofi Belirtileri Nelerdir?

Testiküler atrofinin en belirgin belirtilerinin başında testislerin fiziksel olarak küçülmesi gelmektedir. Atrofide tek bir testiste küçülme meydana gelebildiği gibi testislerin her ikisinde de küçülme görülebilmektedir. Bununla beraber atrofi belirtileri ergenlik öncesi ve sonrası olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

Ergenlik Öncesinde Testiküler Atrofi Belirtileri

Henüz ergenliğe girmemiş kişilerde testiküler atrofi belirtileri arasında;

• yüz ve çene bölgesindeki tüylerin oluşmaması ya da geç oluşması
• koltuk altı ve çevresi bölgedeki tüylerin oluşmaması ya da geç oluşması
• kasık bölgesinde kıllanmada azalma ya da geç oluşması
• penis boyunun küçük kalması
• sesteki erkek tonu kalınlaşma olmaması yer almaktadır.

Ergenlik Dönemi Sonrası Testiküler Atrofi Belirtileri

• cinsel isteksizlik (libido azalması)
• kısırlık (infertilite)
• kas hacminde düşüş
• sakal ve kasık bölgesinde kıl kaybı
• cinsel ilişki sırasında sertleşme sorunları (erektil disfonksiyon)
• testislerin yumuşaması ergenlik dönemi sonrası testiküler atrofi belirtileri arasında bulunur.

Testislerde Küçülme Nedenleri

Erkeklerde birçok nedene bağlı olarak testis atrofisi görülebilmektedir. Çocukluk çağında testisler hiç gelişimi kodlanmamış olabileceği gibi başlangıçta var olup sonradan gelişiminde duraksamaya bağlı küçük testisler de olabilir.

Öte yandan çeşitli hastalıklar, iltihabi durumlar, gündelik hayattaki bazı alışkanlıklar ya da yaşın ilerlemesi testislerde küçülme nedenleri arasında yer alır.

Orşit

Orşit testislerde meydana gelen iltihaplanmadır. Beraberinde çoğu zaman epididimlerde de iltihap görüldüğü için çoğunlukla epididimorşit olarak ikisi birlikte anılmaktadır. Orşit belirtileri arasında testislerde ağrı, şişlik, mide bulantısı ve ateş bulunur.

Testislerde meydana gelen şişlik testislerin normalden büyük gözükmesine neden olsa da zaman içerisinde özellikle kronikleşmesi sonrasında orşit testislerde küçülmeye yol açabilir.

Yaşın İlerlemesi

Yaşın ilerlemesi ile beraber erkeklerde de andropoz dönemi başlar. Kadınlardaki menopoza oldukça benzeyen bu dönemde t*****on seviyelerinde düşüş meydana gelir. Bu da testiküler atrofiye yol açar.

Varikosel

Varikosel, testisleri çevreleyen skrotumda yer alan damarlarda görülen varistir. Varikosel genellikle sol taraftaki testiste görülür ve genellikle sperm üreten kanalların zarar görmesine yol açar. Sonuç olarak testiste küçülme meydana gelir.

Özellikle ergenlik döneminde görülen varikosel sonrasında testiste küçülme daha belirgin hale gelir ve ergen büyüdükçe varikosel olan ve olmayan taraf arasındaki küçüklük daha da belirginleşir.

Testis Torsiyonu

Testis torsiyonu, testisin dönerek skrotuma kan taşıyan spermatik kordonunun kıvrılması ile ortaya çıkar. Kan akışının azalması testislerde ağrıya ve şişmeye neden olur. Testis torsiyonu birkaç saat içerisinde tedavi edilmezse kalıcı testis atrofisine yol açar.

Te******n Hormonu Replasman Tedavisi

Te****n replasman tedavisi gören bazı erkeklerde testis atrofisi meydana gelmektedir. Bu tedavi vücutta zincirleme bir reaksiyona yol açar. Te*****ron replasman tedavisi ile gonadotropin salgılatıcı hormon üretimi durur.

Bu hormon olmadan hipofiz bezi luteinizan hormon üretmeyi bırakır. LH hormonu olmadığında da testisler t*****on üretemez ve giderek küçülür.

Anabolik Steroid Kullanımı

Anabolik steroid ya da östrojen desteklerinin kullanılması hormonlar üzerinde t*****ron replasman tedavisi ile aynı etkiyi gösterir.

Aşırı Alkol Tüketimi

Alkol tüketimi vücutta hem te*****on üretimini düşürür hem de testis dokusunda hasara yol açar. Her iki sonuç da testilerde küçülmeye neden olmaktadır.

Testislerde Küçülme Nasıl Teşhis Edilir?

Testilerde küçülme teşhisinin konabilmesi için fiziksel muayene gereklidir. Bu esnada testislerin boyutu, dokusu ve sıkılığı kontrol edilir. Teşhis için ayrıca testis ultrasonu, tam kan sayımı ve te****n testi gibi tahlillerden yararlanılır. Şüpheli bazı durumlarda ise manyetik rezonans görüntüleme de kullanılabilir.

Testis Atrofisi Nasıl Tedavi Edilir?

Testis atrofisi tedavisi hastalığın nedenine göre değişik gösterir. Enfeksiyona bağlı durumlarda antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Alkol tüketimi ya da dar kıyafet tercihi gibi durumlarda ise gündelik alışkanlıklarda değişikliğe gidilmelidir.

Çok nadir olarak ameliyata ihtiyaç duyulur. Özellikle varikosele bağlı her iki testis arasında gelişim farklılığı saptanacak olursa adolesan dönemde varikosel ameliyatı planlanabilir.

Çocukluk Çağında Görülen Testis Küçülmesi Nedir?

Testis atrofisi henüz ergenliğe girmemiş kişilerde de görülebilmektedir. Bu durum çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişir. Doğuştan olan küçüklükler, iltihaplar, torsiyon, varikosel, hormonal bozukluklar ve çeşitli ilaç kullanımları sonrasında çocuklarda da testis küçülmesi görülebilir.

Erişkinlerde Görülen Testis Küçülmesi Nedir?

Erişkinlerde birçok sebepten testis küçülmesi görülebilir. Testis küçülmesine neden olabilen birçok sorunun önemli bir kısmında tedavi mümkündür. Testis torsiyonu gibi durumlarda birkaç saat içerisinde müdahale edilmediğinde kalıcı testis atrofisi meydana gelebilmektedir.

Testis Travması Sonrası Küçülme Olur Mu?

Testis travması sonrasında testislerde küçülme meydana gelebilmektedir. Ancak bu küçülme travmadan aylar ya da yıllar sonra da görülebilmektedir. Bu alanda çalışmalar oldukça azdır. Yaklaşık olarak testis travmalarının %50’sinde atrofi meydana geldiği düşünülmektedir.

Andropoz Nedir?

Andropoz erkeklerde yaşa bağlı olarak hormonal değişikliklerin meydana gelmesi şeklinde kısaca tanımlanabilir. Genellikle 50 yaş ve üzeri kişilerde te****on üretiminin düşmesi ile andropoz dönemine geçiş yapılır. Andropoz her ne kadar kadınlardaki menopoz dönemi ile benzer şekilde değerlendirilse de tüm erkeklerde andropoz görülmez.

Andropoz Döneminde Testislerde Küçülme Olur Mu?

Erkeklerde andropoz döneminde t***on üretimi önemli ölçüde düşer. Bu da testislerde atrofiye yol açabilmektedir.

Adolesan Varikosel Nedir?

Testileri çevreleyen skrotumda yer alan toplardamarların normalden daha fazla genişlemesi ve içerisinde bulunan kirli kanın birikmesi sonucu ortaya çıkar. Ergenlik çağında görülme olasılığı yaklaşık olarak %15 civarındadır. 13 yaşından itibaren görülme riski giderek artar. Varikosel vakalarının %90’ında sol testis etkilenmektedir.

Her iki testiste varikosel görülme oranı ise %10’dur. Ergenlik döneminde ortaya çıkan varikosel hastalığının tedavisinin kesinlikle ertelenmemesi gerekir. İleriye dönük olarak kısırlık riskinin minimize edilebilmesi amacıyla ergenlerde görülen varikosel hastalığının tedavisinin mikrocerrahi varikoselektomi operasyonu ile yapılması gerekebilir.

Çocukluk Çağında Görülen Varikosel Testisleri Küçültür Mü?

Çocukluk çağında meydana gelen varikosel hastalığının çok çeşitli sonuçları olmaktadır. Skrotumda ağrı, testis gelişiminin gerilemesi ve testiküler atrofi bunlardan bazılarıdır. Çocukluk çağında testiküler atrofi yüz ve kasık bölgesinde tüylenmeye yol açmaktadır.

Ayrıca penis boyutunda büyüme de ergenlik döneminde meydana gelen testiküler atrofi belirtileri arasında yer alır.

Referanslar:

• Prospective Evaluation of Predictors of TestisAtrophyAfter Surgery for Testis Torsion in Children. Grimsby GM, Schlomer BJ, Menon VS, Ostrov L, Keays M, Sheth KR, Villanueva C, Granberg C, Dajusta D, Hill M, Sanchez E, Harrison CB, Jacobs MA, Burgu B, Hennes H, Baker LA.Urology. 2018 Jun;116:150-155. doi: 10.1016/j.urology.2018.03.009.
• Surgery for no palpable testisbefore the age of one year: a risk for the testis? Marret JB, Ravasse P, Boullier M, Blouet M, Dolet N, Petit T, Rod J.J Pediatr Urol. 2019 Aug;15(4):377.e1-377.e6. doi: 10.1016/j.jpurol.2019.03.019.

• Long-Term Follow-Up after Treatment of Cryptorchidism. Thorup J, Cortes D.Eur J Pediatr Surg. 2016 Oct;26(5):427-431. doi: 10.1055/s-0036-1592138.
• Khera M.Urol Clin North Am. 2016 May;43(2):185-93. doi: 10.1016/j.ucl.2016.01.