Erkeklerde İdrar Kaçırma Tedavisi
İdrar kaçırma kişinin kendi kontrolü dışında idrarını yapmasıdır. İlerleyen yaşla birlikte hem kadınlarda hem erkeklerde sık görülür. İdrar kaçırma yaşlı erkeklerde genç erkeklere göre daha sık görülür.
Çoğunlukla yaşama kalitesini ciddi derecede bozan önemli bir hastalıktır. Fiziksel bozukluklara bağlı olarak meydana gelir. Erkeklerde idrar kaçırma altta yatan bir hastalığın habercisi olabilir.
Bununla birlikte fiziksel olarak alt ıslatma duygusunun yanı sıra psikolojik ve sosyal açıdan da hem erkekleri hem de kadınları olumsuz yönde etkiler. Alt ıslatma korkusu kişiyi rutin işlerinden alıkoyabilir.
İdrar böbrekler tarafından yapılır ve mesane adı verilen idrar kesesinde depolanır. Üretra denilen bir tüp yardımı ile vücut dışına atılır. Bu tüpün etrafında üriner sfinkter adı verilen bir kas halkası bulunur (idrarı tutan ve kaçmasını önleyen kas diğer adı ile dış sfinkter).
Mesane idrarla dolduğunda, sinir sinyalleri sfinktere mesane gevşemiş halde sıkıca kapalı kalmasını söyler. Sinirler ve kaslar, idrarın vücuttan dışarı sızmasını önlemek için birlikte çalışır.
İdrar yapmanız gerektiğinde sinir sinyalleri mesane duvarlarındaki kaslara kasılmalarını söyler. Sfinkter bu komutla birlikte gevşer. Bu durum, idrarı mesaneden dışarı ve üretranın içine iter. Aynı zamanda mesane sıkışır, üretra gevşer. İdrarın üretradan geçmesine ve vücudun dışına çıkmasına izin verir.
Erkeklerde İdrar Kaçırmanın Sebepleri
- Mesane yanlış zamanda ve çok sıkışırsa idrar sızabilir
- Üretra çevresindeki kaslar hasar görmüşse veya zayıflamışsa, yanlış zamanda mesanenizin sıkışması ile ilgili bir sorununuz olmasa bile idrar dışarı sızabilir.
- Mesane yeteri kadar boşalmazsa kalan idrar dışarı sızabilir
- Mesane aşırı doluysa idrar sızması meydana gelebilir
- Üretranızı bloke eden bir şey varsa, mesanede idrar birikebilir. Bu sızıntıya neden olabilir.
Erkeklerde İdrar Kaçırma Tipleri Nelerdir?
İdrar kaçırma kısa süreli ( akut) veya uzun süreli ( kronik) olabilir. Başlıca idrar kaçırma türleri şunlardır:
- Stres inkontinansı: Hapşırdığınızda, öksürdüğünüzde, güldüğünüzde, bir şey kaldırdığınızda, pozisyon değiştirdiğinizde veya mesanenize stres veya baskı uyguladığınızda idrar kaçırmanızanlamına gelir.
- Sıkışma inkontinansı: Tuvalete zamanında yetişemeyecek kadar güçlü bir idrara çıkma dürtüsüdür. Aynı zamanda mesaneniz gereksiz zamanlarda kasıldığında da olur. Mesanenizde az miktarda idrar olsa bile bu olabilir. Aşırı aktif mesane sırasında ani acil bir tür dürtü ile birlikte inkontinans görülür. Ancak buna karşın aşırı aktif mesanesi olan herkes idrar kaçırmaz. İdrar kaçıran hastaların bir bölümünde eşlik eden aşırı aktif mesane belirtileri görülebilir.
- DolupTaşma inkontinansı: Mesane gerektiği gibi idrar boşaltamadığında daha sonra taşma şeklinde idrar kaçırma meydana gelir.
- Sürekli idrar kaçırma: İşemeyi kontrol eden sfinkter görevini yapmadığında sürekli idrar kaçırılır. Erkeklerde özellikle prostat ameliyatlarından sonra görülebilir. İyi huylu prostat büyümeleri (benign prostat hiperplazisi) nedeniyle yapılan kapalı ya da açık ameliyatlardan sonra nadiren de olsa görülebilir. Prostat kanseri nedeniyle yapılan açık, laparoskopik ya da robotik cerrahiler sonrasında da ortaya çıkabilir. Bu durum hasta açısından oldukça yaşam konforunu olumsuz etkiler.
- Fonksiyonel inkontinans: İşemeyi erteleme ve oyalanma sonunda ortaya çıkan idrar kaçırma türüdür.
Erkeklerde İdrar Kaçırma Sebepleri?
Farklı idrar kaçırma türlerinin farklı sebepleri vardır:
- Erkeklerde prostat bezinin çıkarılması stres inkontinansına neden olabilir. Sinirlerde veya sfinkterde hasar varsa, mesanenin alt kısmı yeterli desteğe sahip olmayabilir. İdrarın mesanede tutulması tek başına sfinktere kalmıştır.
- Sıkışma inkontinası sırasından mesane kasları o kadar güçlü kasılır ki sfinkter idrarı kontrol etmekte yetersiz kalır.
- Taşma inkontinansı durumunda idrar yolunu tıkayan ve mesanede idrar birikmesine yol açan bir şeyden kaynaklanabilir. Buna genellikle genişlemiş bir prostat bezi veya dar bir üretra neden olur. Zayıf mesane kasları nedeniyle de olabilir.
Erkeklerde idrar kaçırmanın en sık sebebi prostat bezi ile ilgili sorunlardır. Alkol almak idrar kaçırmayı daha da kötüleştirebilir. Diüretikler, antidepresanlar, yatıştırıcılar, opioidler veya reçetesiz soğuk algınlığı ve diyet ilaçları gibi reçeteli veya reçetesiz satılan ilaçlar da semptomlarınızı etkileyebilir.
Erkeklerde İdrar Kaçırma Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi inkontinans türüne ve erkeğin hayatını ne kadar etkilediğine göre değişir. Hekiminiz uygun tedaviyi verdikten sonra evde uygulayabileceğiniz bazı yöntemler mevcuttur.
- Çay, kahve ve alkolü azaltın.
- Kabızlığı önlemeye yönelik bol lifli besinler tüketin.
- Sigara içmeyin.
- Sağlıklı kiloda kalın
- Doktorunuzun size öğrettiği egzersizleri yapın.
- Düzenli olarak tuvalete gidin, ertelemeyin.
- İdrar kaparken mesanenizi sıkıştırın ve gevşetin. Bu egzersizi her işeme esnasında birkaç defa tekrar edin.
- İdrar kaçırma günlüğü yapın ve bunu doktorunuzla paylaşın.
- Tüm bu yöntemlere ilaveten doktorunuz ağızdan alınan bazı ilaçlar ile durumu kontrol altına almaya çalışacaktır.
- Yukarıdaki tedbirler ve ilaç tedavilerine yanıt alınamayan hastalarda cerrahi tedavi seçenekleri gündeme gelebilir. Sürekli idrar kaçırmanın olduğu durumlarda ise cerrahi tedavi ile suni sfinkter takılarak idrar kaçışı kontrol altına alınmaya çalışılır.
Kaynaklar:
- Stress urinary incontinence in men Urologe A. 2021 Jan;60(1):109-118.
- The Impact Of Pelvic Floor Muscle Training On Urinary Incontinence In Men After Radical Prostatectomy (RP) – A Systematic Review. Clin Interv Aging. 2019 Nov 12;14:1997-2005.
- Urinary incontinence in men with Duchenne and Becker muscular dystrophy. PLoS One. 2020 May 29;15(5):e0233527.
- Urinary incontinence in men: current status and future directions. Nurs Res. 2004 Nov-Dec;53(6 Suppl):S36-41.
- Male urinary incontinence after prostate disease treatment. Can J Urol. 2020 Aug;27(S3):36-43.
- Assessing and treating urinary incontinence in men. Br J Community Nurs. 2015 Jun;20(6):268, 270.
