Sperm Sayısını Artıran Yiyecekler
Erkek infertilitesi tüm dünyada giderek artan sıklıkta görülen hastalıklar arasındadır. Giderek azalan sperm sayıları tüm dünyada binlerce çiftin çocuk sahibi olma hayallerini gölgeliyor. Her geçen on yıllar içinde daha fazla sayıda çocuk sahibi olmak isteyip de olamayan çift ile karşılaşıyoruz.
Sperm sayılarındaki azalma aslında son yüzyıldan beri devam etmektedir. 1950’li yıllarda sperm sayıları 1ml’de 150 milyonlar civarında iken 2010 yılı Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre bugün için kabul edilen değer 15 milyondur. Bu sayının altında sperm bulunması sperm azlığı ya da yokluğu olarak bilinmektedir.
Sperm sayılarında azalmada çok çeşitli faktörler sorumludur. Sanayileşme ile birlikte çok sayıda endüstriyel ürün hiç olmadığı kadar gündelik yaşantımızın içine girmiş durumda.
Sperm sayısında azalma ile ilgili tüm dünyada etkili olduğu düşünülen faktörler aşağıda sıralanmaktadır:
- Çevre kirliliği
- Ozon tabakasındaki delinme
- Sigara
- Alkol tüketiminde artış
- Madde bağımlılığında artma
- İlaç kullanımında artış
- Nükleer enerji santrallerinin sayısında artış
- Egzoz gazları
- Bilgisayar ve internet kullanımı
- Elektromanyetik alanlara olan maruziyet
- Radyoaktif maddelerle temas bu sebeplerden bazılarıdır.
Sperm oluşumu ergenlikte testo**on ( erkeklik hormonu ) adı verilen erkeklik hormonu seviyesinin artışı ile birlikte başlamaktadır. Bu artış yirmili yaşların ortalarına yaklaştıkça çok daha belirgin olmakta ve buna paralel olarak sperm sayısında da maksimum üretim seviyesine ulaşılmaktadır.
Erkeklik hormonu düzeyini etkileyen faktörlerin sperm sayısı ve kalitesi üzerine de etkili olduğu bilinmektedir. Kalıtsal bozukluklar (Kallman Sendromu, Klinefelter Sendromu gibi), enfeksiyonlar (orşit, epididimit ya da epididimoorşit), tümörler, radyoterapi ve ilaçlar sperm sayısını etkileyebilir.
Bununla birlikte sağlıklı yaşam planı uygulamak, doğal ilaçlar ve sperm üretimini artıran hormon destekleri kullanmak sağlıklı sperm yapımını ve sperm sayısının artmasını sağlayacaktır.
Sperm Sayısını Artıran Yiyecekler
- Bitter çikolata:
Çikolata gerek üreme ve gerekse cinsellik üzerine etkili olduğu yakın bilinen bir yiyecektir. Çikolatayı oluşturan kakao çekirdekleri antioksidanlarla doludur. Bitter çikolata ayrıca, sperm hacmini artırmaya yardımcı olan L-Arginin adlı bir enzim içerir. Bu nedenle yenildiğinde sperm sayısını artırmada faydalı olabilir.
- Yumurta:
Güçlü bir protein kaynağı olarak bilinen yumurta, spermin hareketliliğine yardımcı olan E vitamini ve protein açısından zengindir. Yumurta tüketmek ayrıca spermi serbest radikallerden korur ve böylece döllenme şansını ikiye katlar.
Yumurta aynı zamanda sperm hareketliliğini iyileştirdiği bilinen zengin bir çinko kaynağıdır. Yumurta, sperm sayınızı artırmak için sayısız şekilde tüketilebilir.
- Goji meyvesi:
Goji berry meyvesi skrotum etrafındaki sıcaklığı dengede tutarak sperm üretimi için ideal ortam yaratır. Tıbbi olarak kanıtlanmış olmasa da sperm hareketliliğini s
- Muz:
Muz güzel tadı yanı sıra sağlık açısından oldukça faydalı bir besin deposudur. Bu meyve, spermin hareketliliğini artıran ve sperm üretimine yardımcı olan B1 ve C vitaminleri ve magnezyum açısından zengindir.
Muz ayrıca, sperm sayısını ve hareketliliğini artırmaya yardımcı olan Bromelain adlı nadir bir enzim içerir. Ayrıca seks hormonlarını düzenleyebilir ve ruh halinizi iyileştirebilir. Yani muz yemeyi seviyorsanız, muz yemeye devam etmek için yeterince ve daha fazla nedeniniz var.
- Sarımsak:
Sarımsak tansiyon başta olmak üzere pek çok hastalığın iyileşmesinde önemli etkili bir yiyecektir. Yemeklerle birlikte sıklıkla tüketilir. Kanseri önlemenin yanı sıra skrotumda sperm üretimini artırmaya yardımcı olur.
Doğru bölgelere kan dolaşımını uyarmak için gerekli allisin içerir. Kan, cinsel organlara serbestçe akar. Sarımsakta bulunan bir diğer önemli enzim olan selenyum, sperm hareketliliğini artırmaya yardımcı olur.
- Ispanak:
Yeşil yapraklı sebzeler özellikle sperm üretimine yardımcı olabilir. Ispanak, spermin gelişimi için gerekli olan folik asit bakımından zengindir.
- Kuşkonmaz:
Kuşkonmaz, spermi serbest radikallerden korumaya yardımcı olan iyi bir C vitamini kaynağıdır.
- Ceviz:
Omega-3 yağ asitleri açısından zengin olan ceviz, spermin canlılığını artırır.
- İstiridye:
İstiridye, sperm hareketliliğini artırmaya yardımcı olan harika bir çinko kaynağıdır.
- Ginseng:
Sadece erkeklik hormonunu arttırmakla kalmayıp aynı zamanda erektil disfonksiyon tedavisinde de yardımcı olduğu söyleniyor. Taze veya kuru formda mevcuttur ve çay şeklinde tüketilebilir.
- Nar:
Narların cinsel dürtüyü artırdığı bilinmektedir. Zengin bir antioksidan kaynağı olarak, sperm düzeyini ve sperm üretim kalitesini artırmaya da yardımcı olurlar. Narları her gün çiğ veya meyve suyu şeklinde tüketebilirsiniz.
- Kabak çekirdeği:
Kabak çekirdeği antioksidanlar, fitosteroller ve amino asitler bakımından zengindir. Sperm sayısı ve hareketliliğini artırmaya yardımcı olur.
- Çinko açısından zengin gıdalar:
Çinko yönünden zengin herhangi bir gıda, spermin serbest radikal hasarını engeller. Aynı zamanda libidoyu da uyarır. Her tür balık harika bir çinko kaynağıdır. Çinko alımınızı fındık, fasulye, kepekli tahıllar, zenginleştirilmiş tahıllar ve süt ürünleri tüketerek artırabilirsiniz.
Saydığımız gıdaları tüketmek haricinde;
- Aşırı kilolardan kurtulmak
- Fazla alkol tüketiminden kaçınmak
- Sigara kullanmamak
- Düzenli uyumak
- Stresten uzak durmak
- Elektromanyetik ortamlardan uzak durmak
- Doktor kontrolü ve denetimi olmadan ilaç kullanmamak
- Radyoaktif madde içeren ortamlardan uzak durmak
- Boyalar ve kimyasallar olduğu ortamda uzun kalmamak
- Varikosel gibi hastalıklar varlığında tedavi olmak yolu ile de sperm sayı ve kalitesini artırabilirsiniz.
Kaynaklar:
- Diet and Nutritional Factors in Male (In)fertility-Underestimated Factors. Skoracka K, Eder P, Łykowska-Szuber L, Dobrowolska A, Krela-Kaźmierczak I.J Clin Med. 2020 May 9;9(5):1400.
- Male adiposity, sperm parameters and reproductive hormones: An updated systematic review and collaborative meta-analysis. Salas-Huetos A, Maghsoumi-Norouzabad L, James ER, Carrell DT, Aston KI, Jenkins TG, Becerra-Tomás N, Javid AZ, Abed R, Torres PJ, Luque EM, Ramírez ND, Martini AC, Salas-Salvadó J.Obes Rev. 2021 Jan;22(1):e13082.
- The Effect of Nutrients and Dietary Supplements on Sperm Quality Parameters: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials. Salas-Huetos A, Rosique-Esteban N, Becerra-Tomás N, Vizmanos B, Bulló M, Salas-Salvadó J.Adv Nutr. 2018 Nov 1;9(6):833-848.
- Antioxidant supplements and semen parameters: An evidence based review. Ahmadi S, Bashiri R, Ghadiri-Anari A, Nadjarzadeh A.Int J Reprod Biomed. 2016 Dec;14(12):729-736.
- The relationship between diet, energy balance and fertility in men. Suliga E, Głuszek S.Int J Vitam Nutr Res. 2020 Oct;90(5-6):514-526.