Kısaca HOLEP olarak bilinen Holmium Lazerle Prostat Çıkarılması (Holmium laser enuclation of prostate) iyi huylu prostat büyümesi (BPH, benign prostat hiperplazisi) olan hastalarda uygulanan minimal invaziv cerrahi bir tedavi yöntemidir.
Bu yöntem ile prostatta idrar akışını engelleyen doku lazerle alınmaktadır. Kesilip çıkarılan ve başlangıçta mesane içerisine atılan prostat dokusu ayrı bir ekipman ile su kesilerek parça parça kolay bir idrar kanalı içinden dışarıya doğru çıkarılır.
Prostat Nedir?
Prostat mesane ve penis arasında, rektumun ön tarafında bulunan yaklaşık iri bir kestane büyüklüğünde organdır. Yetişkin sağlıklı ve normal olan bir erkekte prostat yaklaşık 20 gram ağırlığında olmaktadır. Mesaneden penise idrarı taşıyan üretra adı verilen idrar kanalı prostatın ortasından geçmektedir.
Prostat Hastalıkları Nelerdir?
Prostatı etkileyen çeşitli hastalıklar bulunmaktadır. En sık görülen prostat hastalıkları;
- İyi huylu prostat büyümesi (BPH, benign prostat hiperplazisi),
- Prostatit
- Prostat kanseridir.
Ailesinde prostat hastalığı olan kişilerin erken yaşlarda prostat muayenesi yaptırması tavsiye edilmektedir.
Ayrıca 50’li yaşlarına gelmiş olan erkeklerin de iyi huylu prostat büyümesi ve diğer prostat hastalıklarına karşı muayeneye gitmesi önerilmektedir.
İyi Huylu Prostat Büyümesi ( BPH – Benign prostat hiperplazisi ) nedir?
İyi huylu prostat büyümesi diğer adı ile BPH (benign prostat hiperplazisi) olarak bilinmektedir. Erkeklerde yaşın ilerlemesi ile birlikte görülen ve prostat bezinde büyüme ile seyreden bir prostat hastalığıdır. İyi huylu prostat büyümesinin hayati tehlikesi yoktur ancak hayat kalitesini ciddi derecede düşürmektedir.
Prostat büyüyerek üretraya ve mesanenin alt kısmına baskı yaparak idrar akışını kısıtlar. Bu kısıtlılık giderilmediği takdirde zamanla mesanede sorunlara ve daha ileri aşamalarında ise böbrek fonksiyon bozukluklarına (böbrek yetmezliği) yol açabilir.
İyi Huylu Prostat Büyümesi Belirtileri
İyi huylu prostat büyümesi çeşitli belirtilere yol açmaktadır. Üstelik bu belirtiler ve belirtilerin şiddeti kişiden kişiye değişiklik gösterir. Ancak belirtilerin ortak yanı zaman geçtikçe kötüleşmesidir.
- Sık sık idrara çıkma,
- Geceleri idrara çıkma,
- İdrara çıkmada zorlanma,
- İdrarda yanma,
- Ani acil tuvalete çıkma ihtiyacı,
- Acil sıkıştırma ile birlikte yetişemeden idrar kaçırma,
- Sıkışık olduğu halde idrarı başlatmada gecikme, tereddüt hali,
- Kesik işeme ve zor işeme,
- İdrarı ileri fırlatma hızında azalma,
- Zayıf akımlı işeme,
- İnce işeme, idrar kalibrasyonunda azalma,
- Mesanenin tamamını boşaltmada zorlanma sık görülen belirtiler arasında yer alır. Ayrıca nadir olarak idrarda kan, idrar yolları enfeksiyonu ve idrara çıkamama gibi problemler de görülmektedir.
Benign Prostat Hiperplazisi Neden Olur?
İyi huylu prostat büyümesinin tam olarak neden olduğu bilinmemektedir. Yaşın ilerlemesi ile meydana gelen hormonal değişikliklerin probleme yol açtığı düşünülmektedir.
Yaşın ilerlemesi, ailede iyi huylu prostat büyümesi bulunması, diyabet, kalp hastalıkları ve obezite hastalığın risk faktörleri arasında bulunmaktadır. Hastalığın oluşumunda erkeklik hormon düzeyinin etkili olabileceği düşünülmektedir.
BPH – Benign Prostat Hiperplazisi tanısı nasıl koyulur?
Hastalığın tanısının koyulabilmesi için fiziksel muayene gerekmektedir. Buna ek olarak idrar tahlili, kan tahlili ve prostat spesifik antijen (PSA) tahlili yapılmaktadır. Prostat spesifik antijen prostatta üretilmektedir ve iyi huylu prostat büyümesi olan kişilerin PSA değer normalden daha yüksek çıkmaktadır.
Parmakla rektal muayene ile büyüklük anlaşılabileceği gibi daha net ve kesin ölçüm için ultrason kullanılmaktadır. Çoğunlukla karından bakılan ultrason ile prostat büyümesi tanısı için gerekli prostat büyümesi olup olmadığı anlaşılmaktadır.
Bazı durumlarda ise tanısal amaçlı rektal yolla uygulanan ultrason da yapılmaktadır (transrektal ultrason).
İyi Huylu Prostat Büyümesi Tedavisi
İyi huylu prostat büyümesinin tedavisi kişinin yaşına, genel sağlık durumuna, kişinin kendisini ne kadar rahatsız hissettiğine, yol açtığı diğer sağlık sorunları olup olmadığına ve prostatın ne kadar büyüdüğüne göre değişiklik göstermektedir.
Duruma göre yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç tedavisi ya da cerrahi operasyon gibi farklı tedavi yöntemlerinden yararlanılmaktadır.
HOLEP ameliyatı tedavisi nedir?
Holmium Lazerle Prostat Enükleasyonu, iyi huylu prostat büyümesi tedavilerinden biridir. Bu yöntemde lazer kullanılarak büyümüş ve sorun oluşturan fazla prostat dokusu alınır.
HOLEP açık prostat ameliyatına oldukça benzerdir ancak bu operasyonda herhangi bir kesiye ihtiyaç duyulmamaktadır. Kesi yeri olmaması ve yara izi bulunmaması tercih edilebilirliğini artırmıştır.
Lazerli HOLEP ameliyatı öncesi hangi testler yapılır?
HOLEP öncesinde hastanın prostat kanseri olmadığından emin olmak gerekmektedir. Bunun için PSA testi ve prostat muayenesi yapılmaktadır. Prostat multiparametrik MR filmi de uygulanan testlerden bir tanesidir. PSA değeri yüksek olan hastalarda ise emin olmak için prostat biyopsisi yapılabilmektedir.
HOLEP Ameliyatı kimlere yapılır?
HOLEP ameliyatı (Holmium Lazerle Prostat Enükleasyonu) , iyi huylu prostat büyümesi olan kişilere yapılmaktadır. Günümüzde özellikle 50 yaş üzerindeki erkeklerde iyi huylu prostat büyümesi görülmektedir. Aşırı büyüme kaynaklı sağlık problemi çeken kişilere HOLEP yapılabilmektedir. Aşağıdaki durumlardan herhangi birinin varlığı mutlak cerrahi gerektirdiğini göstermektedir:
- Tekrarlayan idrarda kanama
- Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu
- Mesane taşı varlığı
- Tıkanıklığa bağlı gelişen böbrek yetmezliği varlığı
- Tekrarlayan üriner retansiyon (hiç idrar yapamama hali)
- İlaç tedavilerine yanıtsızlık
HOLEP ile Prostat Ameliyatı Nasıl Yapılır?
HOLEP ameliyat genel anestezi ile yapılmaktadır. Ancak genel anestezi alamayan kişilerde spinal anestezi de uygulanabilmektedir. Operasyon hasta sırt üstü yatar pozisyonda bacakları havadayken yapılabilmektedir.
Penis içindeki idrar kanalı olan üretradan rezektoskop adı verilen bir cihaz yerleştirilir. Sonrasında rezektoskopa lazer yerleştirilerek büyümüş ve idrar kanalını kapatmış olan prostat dokusu kesilir.
Bu doku sonrasında mesane içine atılır ve morselatör adı verilen bir başka rendeleyici alet ile hem küçültülür ve hem de emilir.
İşlem tamamlandıktan sonra rezektoskop çıkarılır ve yerine üriner katater (sonda) yerleştirilir.
HOLEP tekniği nasıl uygulanır?
HOLEP genel anestezi ya da spinal anestezi ile uygulanmaktadır. Uygulama tamamen üretradan girilerek yapılmaktadır. Bu sayede ameliyat herhangi bir kesi yapılmadan gerçekleştirilmektedir.
Üretradan yerleştirilen rezektoskop ile prostat içerisi görüntülenebilmektedir. Rezektoskoptan yerleştirilen lazer ile büyüyen doku kesilmektedir. Sonrasında ise kesilen dokular morselatör ile alınarak ameliyat tamamlanır.
HOLEP Lazer ameliyatının Avantajları Nelerdir?
HOLEP ameliyatının en büyük avantajlarından birisi güvenli ve etkili bir uygulama olmasıdır. HOLEP ile vücutta kesi açmadan çok büyük miktarda doku alınabilmektedir.
Kesi açılmamasının bir diğer avantajı da kan nakli ihtiyacını ve hastanede yatma süresini düşürmesidir.
Lazerli HOLEP Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
HOLEP ameliyatı sonrasında hastaların işe dönmeden önce belli bir süre evde dinlenmesi uygun olacaktır. Ağır yük taşıma gibi yüksek fiziksel güç isteyen işlerde ise hastaların işe dönmeden önce daha uzun süre dinlenmesi önerilmektedir.
İyileşme süresince ağır kaldırmadan uzak durmak önemlidir. Hastaların hafif yürüyüşler yapmasında bir sakınca yoktur.
Prostat büyümesi ameliyatında en iyi yöntem hangisi?
İyi huylu prostat büyümesi hastalığında günümüzde en güvenilir yöntem HOLEP ameliyatıdır. HOLEP ameliyatı sayesinde açık prostat ameliyatına artık çok az başvurulmaktadır.
HOLEP Ameliyatı Sonrası Sertleşme Sorunu Olur mu?
HOLEP ameliyatında kullanılan lazer oldukça hassas bir uygulama sağlar. Bu nedenle ameliyat bölgesinin etrafında sinir hasarı çoğunlukla meydana gelmez ve ereksiyon ve sertleşme problemi yaşanmaz.
HOLEP Ameliyatı Sonrası Meni Geri Kaçar mı?
HOLEP ameliyatı sonrasında meninin geri kaçma riski bulunmaktadır. Ancak diğer iyi huylu prostat büyümesi tedaviler ile karşılaştırıldığında HOLEP ameliyatı sonrasında meninin geri kaçma riski çok daha yüksek değildir.
HOLEP Ameliyatı Sonrası Çocuk Olur mu?
HOLEP ameliyatı hassas bir şekilde gerçekleştirildiği için kısırlığa yol açmamaktadır. Ancak ameliyat sonrasında meninin geri kaçtığı hastalarda kısırlık meydana gelebilmektedir ve bu nedenle doğal yollardan çocuk sahibi olmak mümkün olamayabilir.
Tüp bebek tedavisi ile bu hastaların çocuk sahibi olabilmesi ise mümkündür.
Prostat bezi neden büyür?
Prostat büyümesine yol açan durum henüz kesin olarak bilinmemektedir. Bununla beraber iyi huylu prostat büyümesine neden olabilecek risk faktörleri bulunmaktadır. Yaş, ailede bu hastalığın bulunması, obezite, diyabet ve kalp hastalıkları bu risk faktörlerinden bazılarıdır.
İyi huylu prostat büyümesi tedavi edilmezse ne olur?
İyi huylu prostat büyümesi tedavi edilmediği takdirde hastalığın neden olduğu belirtiler giderek şiddetlenmektedir. İlerleyen zamanda idrarda kan, mesane taşı ya da tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları gibi problemler görülebilmektedir.
Daha az orandaki olgularda ise böbrek yetmezliği durumuna yol açabilmektedir.
İyi huylu prostat büyümesi için HOLEP tedavisi avantajları nelerdir?
HOLEP tedavisinin en büyük avantajı herhangi bir kesiye ihtiyaç duyulmadan gerçekleştirilmesidir. Bununla beraber HOLEP sonrasında iyi huylu prostat büyümesinin tekrarlama riski de hemen hemen yok denecek kadar azdır. Son derece hassas lazer kullanıldığı için ameliyat bölgesinde yer alan diğer sinirler zarar görmemektedir.
HOLEP sonrası prostat yeniden büyür mü?
HOLEP ameliyatı sonrasında prostatın yeniden büyüme ihtimali çok düşük olmaktadır. Ameliyat sırasında büyüyen prostat dokusu lazerle kapsülden tamamen ayrılır. Bu nedenle geride parça bırakılmaz ve tekrar büyüme çoğunlukla meydana gelmez.
HOLEP sonrası prostat kanseri gelişir mi?
HOLEP ameliyatı sonrasında prostat kanseri gelişmesine yönelik bir bulgu yer almamaktadır. HOLEP ameliyatı sonrasında meydana gelen prostat kanseri, tesadüfi prostat kanseri olarak değerlendirilmektedir.
HOLEP tedavisi sırasında kanama olur mu?
Prostat dokusu yapı olarak fazla kanlanan bir dokudur. Bu nedenle prostat ameliyatlarında genellikle kanama nispeten fazla olmaktadır. Ancak HOLEP ameliyatlarında lazer uygulandığı için kanama son derece az olmaktadır.
Hatta bazı ameliyatlarda neredeyse hiç kanama meydana gelmez. Bu nedenle hastalar kan nakli ihtiyacı genellikle duymazlar.
Ameliyat sonrası idrar kaçırma sorunu yaşanır mı?
HOLEP ameliyatı sonrasında çok nadiren idrar kaçırma meydana gelebilmektedir. Özellikle prostat büyümesinin aşırı olduğu ve çıkarılması gereken dokunun daha fazla olduğu durumlarda görülmektedir. Ancak kullanılan lazer çok hassas olduğu için çok nadiren görülmektedir ve genellikle zamanla kendiliğinden düzelmektedir.
HOLEP ameliyatı başarı oranı
HOLEP ameliyatı güvenli ve başarılı bir ameliyat türüdür. Ameliyatta kullanılan lazerin oldukça hassas olması nedeniyle ameliyat başarılı bir şekilde yapılmaktadır. Hatta aynı ameliyatta mesane taşı endoskopik yolla kırılarak dışarıya alınabilmektedir.
Ameliyat sırasında ne miktarda prostat bezi çıkarılır?
HOLEP ameliyatı özellikle mesanenin çok büyüdüğü durumlarda güvenli bir şekilde alınabilmektedir. Alınması gereken dokunun 100 gramdan fazla olması durumunda genellikle açık ameliyat tercih edilmektedir.
Ancak HOLEP ameliyatlarında alınacak doku miktarı önemli değildir. Bu nedenle prostatın aşırı büyüdüğü durumlarda bile güvenle HOLEP ameliyatı yapılabilmektedir.
HOLEP ameliyatı ne kadar sürer?
HOLEP ameliyatının süresi çıkarılacak olan dokunun miktarına göre değişiklik göstermektedir. Çıkarılacak doku miktarı arttıkça ameliyat süresi de genellikle uzamaktadır. Bununla beraber mesane taşının olması durumunda ise ameliyat süresi daha da uzamaktadır.
HOLEP ameliyatı sonrası hastanede kaç gün kalmak gerekir?
HOLEP ameliyatı sonrasında genellikle hastaların hastanede bir gün kalması yeterli olmaktadır. Çok nadir olarak bazı hastaların iki gün kalması gerekmektedir. Bu durum hastaların genel sağlık durumuna göre değişiklik göstermektedir.
Prostatit Nedir?
Prostatit, prostat bezinin iltihap kapmasıdır. Akut bakteriyel prostatit, kronik bakteriyel prostatit, kısaca KP/KPAs olarak bilinen kronik prostatit/kronik pelvik ağrı sendromu ve asemptomatik enflamatuar prostatit olmak üzere dört farklı türü bulunmaktadır. Kronik prostatit/kronik pelvik ağrı sendromu en sık görülen prostatit türüdür.
Prostat Kanseri Nedir?
Prostatta meydana gelen kansere, prostat kanseri adı verilmektedir. Erkeklerde en sık görülen kanser türlerinden birisidir. Birçok prostat kanseri yavaş yavaş büyür ve prostat ile sınırlı kalır.
Bazı türleri kolay bir şekilde tedavi edilebilir hatta bazen hiç tedaviye ihtiyaç duyulmamaktadır. Diğer taraftan bazı kanser türleri ise çok agresiftir ve hızlı bir şekilde vücuda yayılır.
HOLEP prostat ameliyatı güvenli midir?
HOLEP ameliyatı minimal invaziv bir ameliyat yöntemidir. Ameliyat için vücuda herhangi bir kesi açılmasına gerek yoktur. HOLEP ameliyatında kullanılan lazer oldukça hassas bir lazerdir. Bu nedenle HOLEP ameliyatı oldukça güvenli bir yöntemdir.
HOLEP idrar yoluna zarar verir mi?
HOLEP ameliyatında kullanılan lazer sadece 0.4 mm derinliğe etki etmektedir. Bu nedenle idrar yollarına herhangi bir zarar verme ihtimali yok denecek kadar azdır. Benzer bir şekilde ameliyat sonrasında da komplikasyon oluşma riski son derece düşüktür.
HOLEP tedavisi sonrası iyileşme kaç günde olur?
HOLEP ameliyatından sonra hastaların günlük hayatlarına dönmesi birkaç gün içerisinde mümkün olmaktadır. Ancak iş hayatına dönebilmeleri için 1 – 2 haftalık bir dinlenme gerekebilir.
HOLEP prostat ameliyatı Ankara ilinde hangi merkezlerde yapılıyor?
Ankara’da birden çok merkezde HOLEP ameliyatı uygulanabilmektedir. Ancak tercih yaparken ameliyatın yapılacağı yerin teknolojik yeterliliği bulunması ve ameliyatı gerçekleştirecek olan cerrahın tecrübeli olması başarıyı artıran belirleyici bir faktördür.
Referanslar:
- Holmium laser enucleation of the prostate (HoLEP): a review and update. Das AK, Teplitsky S, Humphreys MR.Can J Urol. 2019 Aug;26(4 Suppl 1):13-19.
- Holmium laser enucleation of the prostate (HoLEP): size-independent gold standard for surgical management of benign prostatic hyperplasia. Das AK, Han TM, Hardacker TJ.Can J Urol. 2020 Aug;27(S3):44-50.
- HoLEP: the new gold standard for surgical treatment of benign prostatic hyperplasia. Shvero A, Calio B, Humphreys MR, Das AK.Can J Urol. 2021 Aug;28(S2):6-10.
- Comparative efficacy and safety of holmium laser enucleation of the prostate (HoLEP) using moses technology and standard HoLEP: A systematic review, meta-analysis, and meta-regression. Ramadhani MZ, Kloping YP, Rahman IA, Yogiswara N, Renaldo J, Wirjopranoto S.Ann Med Surg (Lond). 2022 Aug 12;81:104280. doi: 10.1016/j.amsu.2022.104280.
- The Efficacy and Safety of HoLEP for Benign Prostatic Hyperplasia With Large Volume: A Systematic Review and Meta-Analysis. Sun F, Yao H, Bao X, Wang X, Wang D, Zhang D, Zhou Z, Wu J.Am J Mens Health. 2022 Jul-Aug;16(4):15579883221113203.
